;
;
Son on y?ll?k süreçte, ?ehir ula??m?n? geli?tirmenin basit bir ?ekilde metro veya otobüs kapasitesini art?rmaktan daha fazlas? olabilece?i ve olmas? gerekti?i aç?k hale geldi. ?ehirler; üretilen sera gaz? miktar? ile atmosferden temizlenen miktar aras?ndaki denge hedeflerini kar??lamada mücadelelerine devam ederken, odak noktas? artan bir ?ekilde hem toplu ula??m? te?vik edecek hem de bisikletle seyahat, mobiletler, yürüme ve hafif ko?u olarak tan?mlanan “aktif ula??mla bir yere gitmenin” popülerli?ini geni?letecek önlemlere yönelmektedir. Bu türden seyahat çok say?da önceli?e vurgu yapan bir konudur; bu öncelikler sa?l?k ve refah, ekonomik f?rsat, kamu güvenli?i, trafik s?k???kl???, hava kalitesi ve toplumsal kapsay?c?l?kt?r. Her zaman k?s?tl? tutulan bütçelerle, buradaki hedef bütün ya? gruplar? ve cinsiyetler için gerçekten kapsay?c? ve kamu deste?i ve kat?l?m?n? buyuran aktif ula??mla bir yere gitme programlar? geli?tirmektir.
Aktif ula??mla bir yere gitme, bir ?ehrin tarihi ula??m kararlar? ve önceliklerine nas?l yan?t verir? Genellikle, mevcut durum yayg?n bir ?ekilde s?k???k yollar, üç ?eritli karayollar? ve otomobil, kamyon ve otobüslerin tercih edildi?ini göstermektedir. Bu senaryoda, halk anla??l?r bir ?ekilde genellikle güvenlik, zorlu rotalar veya zay?f bir ?ekilde ayd?nlat?lm?? yaya geçitlerini zikretmekte ve trafi?e ra?men kendi otomobillerinden vazgeçmekte tereddüt etmektedir. Ankara, Türkiye için olan kapsay?c? bir aktif ula??mla bir yere gitme plan?m?z üzerine olan son zamanlarda yapm?? oldu?umuz çal??mam?z bunun sadece bisiklet yollar? yapmak ve insanlardan otomobillerini garajlar?nda b?rakmalar?n? beklemek olmad???n? göstermektedir.
?lk pilot uygulama 4,75 km’yi kapsamaktad?r; Ankara’daki bu proje için uzun vadeli amaç, bisikletle seyahatin bu ?ehirde kabul görece?ini varsayarak ileriye do?ru büyük bir ad?m atmak ve yeni bisiklet yollar?n? 210 km olarak belirlemektir. Peki, çal??mam?z? hangi ilkeler yönlendirdi?
Dinle ve ö?ren
Aktif ula??mla bir yere gitme opsiyonlar?na ger?ek bir yerel ilgi uyand?rmak i?in, bunun ?zellikle kemikle?mi? davran?? kal?plar?n?n üstesinden gelmesi gereklili?ini i?eren yerlerde, yerel ara?t?rma ve odak gruplar? olu?turman?z gerekir. Bir dinleme uygulamas? üstesinden gelinecek hem genel hem de ?zel engelleri ortaya koyacakt?r. Ankara ?al??mam?zda, bisikletler ve di?er ta??tlar ve yayalar aras?ndaki fiziki engellerin eksikli?inin üstesinden gelinecek büyük bir sorun oldu?unu ke?fettik. Bu durum bisikletle seyahat etmenin “al???lmam??/güvenli olmayan” bir y?nden “bariz se?ime” en k?sa zamanda nas?l ge?ebilece?i hakk?ndaki dü?ünme yap?m?z? ?ekillendirme üzerinden ilerleyecektir. Ayn? zamanda genel anlat?ya ilavede bulunmak i?in ana tetikleyici etkenleri tan?mlad?k.
Farkl? kullan?c? gruplar? için ustal?k içeren mesajlar
Ankara s?z konusu oldu?unda, otomobil sahibi olma oran?n?n en yüksek seviyede oldu?u ?ehirle ve tüm ülke i?erisinde kullan?m? ile kar?? kar??ya oldu?umuzu biliyorduk. Baz? bisiklet kiralama noktalar? temin etmek ve ani bir de?i?im beklemek yeterli olmayacakt?. Yeni bir seyahat y?ntemine kat?l?m sa?lamak i?in tüketiciyi ve onlar? harekete ge?iren etkenleri anlamam?z, onlar?n endi?elerine vurgu yapmam?z, onlar? ikna etmemiz ve bisikletle seyahat etme ?nerimizi do?ru konumland?rmam?z gerekti?inin fark?na vard?k. Bu ayn? zamanda farkl? kullan?c? gruplar?na ?zel bir mesaj verilmek anlam?na gelmektedir. ?ocuklar ve gen?ler, bisikletle seyahat etmenin kendilerinin bo? zaman faaliyetlerini destekleyecek ve ?zgürlük alanlar?n? geli?tirecek bir aktivite oldu?unu g?rmeleri i?in te?vik edilebilir. Bisikletle seyahat etme, yeti?kinler ve 65 ya? üstü gruplar taraf?ndan sa?l??a faydal? ve ekonomik bir se?im olarak g?rülebilir ve i?e gitmek i?in kapsay?c? bir y?ntem olarak alg?lanabilir.
Güvenlik anlat?lacak ilk öyküdür
Bu ileti?im stratejisinde, yerel halk üzerinde yap?lan ara?t?rma ?üphecilik veya endi?e gerek?elerine a??kl?k getirdi: ?ehir, ?u anki haliyle bisikletle seyahat edenler i?in hi? de güvenli g?rülmemi?ti; bir noktada vazge?i? ya da motorlu ta??mac?l??a ge?i? olmaks?z?n bisikletle bir noktadan bir di?erine gidilemeyece?i y?nünde bir inan? vard?. Bu endi?elerin ard?nda, Türkiye’deki yollarda ya?anan ?lüm oran? yatmaktad?r ve Birle?ik Krall?k’takinin ü? kat? civar?ndad?r (2019 rakamlar?).
Bisikletle seyahat edenlerin güvenli?ini garanti etmek i?in, ?zellikle yüksek h?zla seyredilen ve trafik hacminin oldu?u yollarda, bisikletle seyahat edenler ve motorlu ara?lar aras?ndaki etkile?imleri en aza indirecek bir bisiklet a?? tasarlad?k. Ayn? zamanda, hangi sokaklar?n meyil, yüzey, h?z, park etme ve sokak geni?li?i a??s?ndan bisiklet sürmeye uygun yap?da oldu?unu belirlemek i?in fiziki kriterleri dikkate ald?k. Ankara’daki yerel sokak a??n?n kayda de?er kesimleri, bu ?ehrin bütün nüfus gruplar? i?in do?as? gere?i bisiklet sürülebilir olarak g?rülebilir. Bu sokaklar dar ta??t yollar?, dü?ük h?z ve transit trafi?in olmamas? ile karakterize edilmektedir. Bu bisiklet sürülebilir sokaklar, Ankara’n?n bisikletle seyahat etme kültürünü olu?turmada ana rolü oynayacak ve daha resmi bir altyap?y? besleyici hat g?revi g?recektir.
Aktif ula??mla bir yere gitme çoklu bir modeldir
Bisikletle seyahat etme ve aktif ula??mla bir yere gitmeye yönelik önlemlerin uygulanmas?n? te?vik eden yakla??m?m?z?n bir parças? da bunlar?n toplu ta??man?n di?er türleriyle olan ba?lant?s?n? aç?kl??a kavu?turmakt?. Kullan?c?lar bisiklete binme ve yürümenin di?er ekonomik bütçeli, yayg?n ve güvenli ta??ma opsiyonlar? ile nas?l bütünle?ti?ini kavrarken, bir geçi? yapabileceklerine dair büyük bir olas?l?k ortaya ç?kar. Bu durum, seyahatlerini emniyet içinde tamamlayabileceklerine dair güven ihtiyac? olan 65 ya? üstü, k?r?lgan veya engelli yolcular için özellikle önemlidir.
Halk için iklim de?i?ikli?i modeli
Ard? s?ra yap?lan bir?ok ankette edinilen sonuca g?re, üretilen sera gaz? miktar? ile atmosferden temizlenen miktar aras?ndaki denge, karbonsuzla?t?rma ve iklim de?i?ikli?i konusunda acil bir ilerleme g?rme iste?inde olan halk politikac?lar?n ilerisindedir. Bu durum, halk?n bu yerel ve küresel gündemde rol oynamas? a??s?ndan, aktif ve kapsay?c? seyahat programlar?n? konumland?rmak i?in a??k bir f?rsat oldu?unu g?stermektedir. Net bir ?ekilde, fosil yak?tl? ta??t emisyonlar?n?n k?smen yol a?t??? hava kirlili?i gibi ilgili konular bu ?ehrin halk? i?in iklim de?i?ikli?ine dair daha uzak ve anla??lmas? zor fikirden daha somuttur. Herkes ayn? oksijeni payla?maktad?r, bu yüzden herkes kendi seyahat davran???n? de?i?tirerek oksijen kalitesini art?rmada kendi rolünü oynayabilir.
Faydalar?n? anlatmaya devam etmek
2020-21 y?llar?nda ya?anan Covid-19 salg?n?n?n yaratt??? birçok olumsuz etkinin aras?nda, y?llar süren hayati yat?r?m ve geli?imin ard?ndan toplu ula??m a?lar?n?n kullan?m?ndaki azalma önemli yer tutmaktad?r. ?nsanlar, hastal???n yay?l?m?n? engellemek için, toplu ta??ma araçlar?n? ve hareket alan?n?n k?s?tl? oldu?u yerleri kullanmamalar? konusunda desteklendi. A?? sunumlar?n?n etkisini göstermeye devam etmesi, bu durumun geçici olaca??n? umutlu bir ?ekilde kan?tlamaktad?r; aktif ula??mla bir yere gitme programlar?n?n halka sürekli anlat?lmas? gerekti?i unutulmamal?d?r.
Nihayetinde, aktif ula??mla bir yere gitme ve kapsay?c? yolculu?un kendini satmaya ba?lamas? için yeterince kabiliyeti oldu?una inan?yoruz. Salg?n sonras?nda, aktif ula??mla bir yere gitmenin en mant?kl? yöntem olup olmad???na dair yap?lan bir ölçeklendirme ile ya?am, çal??ma ve bo? zaman faaliyetlerinin s?n?rl? bir muhitte bir arada var oldu?u, her yerin 15 dakikal?k bir mesafede yer ald??? bir muhit gibi fikirlere olan ilgide bir canlanma olmu?tur. ?ehir yetkilileri için, ?ehirlerimizde bu daha sürdürülebilir seyahat modelini te?vik etmeye çal???rken en de?erli olacak konular bu hayat tarz?n? iyile?tiren unsurlard?r.